بررسی تاریخ مندی متن فقهی و حقوقی در کتاب «زبان فقه و حقوق»
تاریخ انتشار: ۱۲ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۱۶۰۵۵
به گزارش خبرنگار مهر، چاپ دوم کتاب «زبان فقه و حقوق» اثر حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۲۰۴ صفحه منتشر شد.
فقه و حقوق اگر چه دانشی هنجاری و مربوط به هدایت و تنظیم رفتارها و مناسبات انسانی است، مانند هر قلمروی دانشی دیگر، موضوع تأملات فلسفی نیز قرار میگیرد.
پرسشهای برآمده از این قسم تأملات فلسفی، با اسلوب و روش منابع معرفتی مرسوم در پاسخگویی به مسائل فقهی و حقوقی میسر نیست و به کار گیری روشهای تحلیلی و تقلی خاص خود را طلب میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
یکی از محورهای مهم در مباحث فلسفه فقه و حقوق، تأملات فلسفی درباره زبان فقه و حقوق است. کتاب حاضر در خصوص این محور متمرکز شده است؛ از این رو اثری در زمینه فلسفه فقه و حقوق است که به زبان فقه و حقوق میپردازد.
ساختار اثر
این اثر در پنج فصل سامان یافته است. در فصل نخست به چیستی متن فقهی و چالشهای زبانی و غیر زبانی معطوف به متن فقهی پرداخته میشود و نشان میدهد که تأملات انتقادی و چالشهای نوپدید عرصه فقه اسلامی از چه خاستگاه و راهبردهایی بر میخیزد و کدامینِ آنها وجه زبانی دارد.
فصل دوم مشتمل بر دو بحث مهم است: اول آنکه متن حقوقی به طور عام و فارغ از این که به چه نظام حقوقی تعلق داشته باشد آیا نظیر سایر متنهای ادبی تاریخی و فلسفی است یا آنکه ماهیتی متفاوت دارد و باید آن را به عنوان یک گفتمان اجتماعی و برساخته در خدمت اهداف و مقاصد گفتمان اجتماعی و ایدئولوژیک خاص تصور کرد؟ قسمت دوم فصل دوم به مقوله تاریخ مندی متن فقهی و حقوقی به مثابه چالشی زبانی میپردازد و پس از شرح مختصر چهار تقریر از تاریخ مندی، به پاسخ استدلالهایی میپردازد که محدودیتهای زبانی را دستمایه استدلال بر تاریخ مندی و فراعصری نبودن احکام فقهی قرار داده اند.
فصل سوم به این مسئله میپردازد که آیا میتوان متن حقوقی و قانون را به مثابه یک فصل گفتاری تلقی کرد. نظریه افعال گفتاری در فلسفه زبان و کاربردشناسی پی آمدهای مهمی در زمینه تفسیر متن دارد و قصد و نیت گوینده و ماتن و زمینه حاکم بر گفتار را در تعیین معنای مراد و مقصود متکلم و فاعل فعل گفتاری، تعیین کننده و اکتفا به تفسیر لفظی اظهارات زبانی را ناکافی و گمراه کننده میداند. بررسی ادله موافقان و مخالفان افعال گفتاری بودن قوانین وجهه همت این فصل است و ثمره عملی این بحث در تفسیر قوانین عادی و قانون اساسی ظاهر میشود.
فصل چهارم از «زبان و حقوق» بحث میکند؛ برخلاف چهار فصل دیگر کتاب که از «زبان فقه و حقوق» بحث میکند. در این فصل، متن و زبان فقه و حقوق موضوع تأملات نیست، بلکه پیوند و ربط مطالعات فلسفی زبان با حقوق محل توجه است. پرسش محوری آن است که آیا عرصه حقوق به کلی بی نیاز و بی ارتباط با نظریهها و رهاوردهای فیلسوفان زبانی است یا آنکه نظریههای شکل گرفته در فلسفه زبان و سمانتیک و کاربردشناسی میتواند در حوزه حقوق پژواک داشته و توجه و اهتمام به آنها ثمرات عینی و عملی داشته باشد؟
فصل پایانی به دو پرسش مهم میپردازد. در قسمت اول از صدق پذیری گزارههای فقهی و حقوقی بحث میشود. پرسش آن است که آیا اشتمال فضای حقوق و فقه به ادراکات اعتباری و مضامین وضعی و قراردادی مجالی برای اظهارات زبانی معرفت بخش و صدق و کذب پذیر باقی میگذارد؟ بررسی کدامین شرایط و کدامین نظریه صدق میتوان این صدق پذیری را تبیین کرد؟ قسمت دوم فصل پنجم، معطوف به امکان اقامه استدلال منطقی و تألیف قیاس استنتاجی در حوزه فقه و حقوق است. عالمان برجسته ای چون علامه طباطبایی و شهید مطهری منکر امکان اقامه استدلال منطقی در مورد قضایای مشتمل بر ادراکات اعتباری هستند. نگارنده ضمن پاسخ به استدلالها از امکان اقامه استدلال منطقی و استنتاج عقلی در عرصه فقه و حقوق دفع میکند.
کد خبر 5580061 فاطمه علی آبادیمنبع: مهر
کلیدواژه: قانون اساسی علامه طباطبایی کتاب موسسه بوستان کتاب اربعین حسینی قرآن کریم اربعین 1401 قرآن کربلا اربعین فعالیت های قرآنی حضرت رقیه عاشورا کتاب آیت الله مصباح عراق طرح اسوه محرم 1401 زبان فقه و حقوق فقهی و حقوقی تاریخ مندی متن فقهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۱۶۰۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استقبال کودکان و نوجوانان از آثار مرتبط با امام جعفر صادق (ع)
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز قم؛ کتاب «من امام صادق (ع) را دوست دارم» به نویسندگی غلامرضا حیدری ابهری، تصویرگری حکیمه شریفی و «ببین خدا چه کرده» به نویسندگی علی شعیبی و تصویرگری فاطمه زارعی به همت انتشارات جمال، روانه بازار نشر شده است.
این دو اثر همچنین به زبانهای عربی و انگلیسی منتشر شده است.
در کتاب «من امام صادق (ع) را دوست دارم» خواننده علاوه بر جنبههای تاریخی با سبک زندگی و افکار و اندیشههای امام صادق (علیه السلام) آشنا میشود.
در کتاب «ببین خدا چه کرده» مخاطب نوجوان در قالب داستان با مفاهیم حدیث توحید مفضل آشنا میشود.
کتاب دیدنیهای خدا به نویسندگی مهدی وحیدی صدر دیگر اثری است که با زبان شعر و نثر، حدیث توحید مفضل امام صادق که درباره شگفتیهای آفرینش است را برای کودکان تبیین میکند.